داستان هجرت : خدایان و پادشاهان

داستان هجرت : خدایان و پادشاهان

یکشنبه 23 اردیبهشت 1397 ساعت 17:30
مهندس اردوان سیف بهزاد
عوامل فیلم


درونمایه : Action , Drama ,
مدت زمان : ۱۵۰ دقیقه
کارگردان : Ridley Scott
نویسندگان : Adam Cooper , Bill Collage , Jeffrey Caine , Steven Zaillian
بازیگران : Christian Bale در نقش حضرت موسی
Joel Edgerton در نقش رامسس
John Turturro در نقش ستی 
Aaron Paul در نقش جاشوآ
Ben Mendelsohn در نقش هگپ
Maria Valverde درنقش صفورا 
Ben Kingsley در نقش یوشع بن نون 
گلشیفته فراهانی در نقش همسر رامسس
و . . . 
موسیقی : Alberto Iglesias
کارگردان سینمایی : Dariusz Wolski
تدوین : Billy Rich 

مکان فیلمبرداری : اسپانیا ، مراکش ، انگلستان 
کمپانی تولید کنندۀ فیلم : کمپانی قرن بیستم 
هزینۀ انجام شده بابت فیلم : ۱۴۰ میلیون دلار
فروش گیشه : ۲۶۸.۲ میلیون دلار
سال ساخت : ۲۰۱۴







سرگذشتی حماسی و داستانی تاریخی، در سناریویی که ریدلی اسکات(Ridley Scott) کارگردان بزرگ هالیوود ، آن را در فیلم 
«هجرت: خدایان و پادشاهان»(Exodus : Gods And kings) به نمایش در می آورد. این فیلم سرگذشت مردی است که با تکیه بر شجاعت و دلاوری به مقابله با امپراطوری فرعون زمان (رامسس دوم ) رفت. اسکات با استفاده استادانه از هنر جلوه های بصری و واقعیتهای مجازی، زندگی جدیدی را در داستان تزریق کرده و به ماجرای سفر خروج حضرت موسی (ع) از مصر و هدایت قوم بنی اسرائیل می پردازد . نقش موسی را در این فیلم کریستین بیل(Christian Bale) که در انتخاب فیلمنامه های ناب تبحر خاصی دارد، برعهده گرفته است .
این فیلم در کمپانی فاکس قرن بیستم تولید شده و نزدیک به ۱۴۰ میلیون دلار هزینه برای ساخت آن صرف شده است . 

از دیگر جذابیت های این فیلم برای ما ایرانیان، حضور گلشیفته فراهانی در نقش همسر رامسس دوم است . جدا از انتقاداتی که به سناریوی آن وارد است و از لحاظ مذهبی و دینی جای بحث دارد، از نظر اجرایی بسیار خوش ساخت است، به گونه ای که ۱۵۰ دقیقه تماشاچی را در مقابل جعبه جادویی میخکوب می کند.

البته این فیلم از نگاه سایتهای IMDB نمره ۶ از ۱۰ و سایت Metascore نمره ای بیشتر از ۵۲% را کسب نکرده که شاید تنها دلیل آن ،مغایرت فیلمنامه با حوادث اتفاق افتاده و واقعی باشد.برای نمونه به نقل از خود ریدلی اسکات،عبور از دریای قرمز الهام گرفته از یک سونامی می باشد که ۳ هزار سال پیش ،زیر آب و در کشور ایتالیا رخ داده است و این موضوع با توجه روایات تاریخی و کتابهای دینی مغایرت دارد و موجب خشم جوامع دینی گردید.

نقش اول فیلم «کریستین بیل»است که پیش از فیلم فوق و با توجه به حضور در فیلم (American hustle(۲۰۱۳ که متناسب با فضای آن فیلم دچار اضافه وزن گردیده بود، و با توجه به اینکه وی در آستانه پذیرفتن نقش فوق بود ،بارساندن وزن خود به میزان متناسب ، با ریدلی اسکات در این فیلم همکاری خود را آغاز کرد. کریستین بیل برای ایفای نقش در این فیلم علاوه بر رساندن وزن خود به میزان مناسب،آغاز به مطالعه قرآن،انجیل و زندگینامه حضرت موسی و اتفاقات تاریخی آن دوران نمود .
همزمان با تولید این فیلم، دارن آرونوفسکی (Darren aronofsky) کارگردان فیلم حضرت نوح،کریستین بیل را برای بازی در نقش حضرت نوح در نظر داشت که با توجه به تداخل پیش آمده ،کریستین بیل آن نقش را رد نمود.

ریدلی اسکات طی گفتگویی با مجله اکسس هالیوود(Access Hollywood) ادعا کرده که نسخه اصلی فیلم نزدیک به چهار ساعت و نیم بوده که در دی وی دی و بلوری به آن اضافه شده .
ریدلی اسکات این فیلم را به برادر کوچکتر خود تونی اسکات که در سال ۲۰۱۲ از روی پلی در لس آنجلس به داخل رودخانه پرید و خودکشی کرد تقدیم کرده است .
اکران فیلم هجرت، در کشورهای مصر و مراکش ممنوع است . وجود خطاهای مذهبی و تاریخی از جمله دلایل این اقدام بود و جالب است بدانید که فیلم حضرت نوح نیزبه همین دلایل در کشور مصر با ممنوعیت اکران روبرو گردید .
از اشتباهات فاحش رخ داده در فیلم،نمایش ساخت اهرام ثلاثه است که زمان ساخت آن به ۱۲۰۰ سال پیش از تولد حضرت موسی (ع)باز می گردد. 
تصویر برداری این فیلم ۷۴ روز به طول انجامید .از نکات جالب توجه این فیلم، زمانی است که رامسس کنار گهواره فرزند خود ایستاده و جمله ای با این مضمون به زبان می آورد :
(( تو این گونه راحت خوابیدی زیرا می دانی که دوستت دارم ))
که عینا" این جمله توسط کمدوس به برادرزاده خود در فیلم گلادیاتور( پیش از تولید فیلم موسی ) بیان میگردد که آن فیلم نیز توسط ریدلی اسکات کارگردانی شده بود.

از بازیگران محبوب و مشهور دیگر این فیلمنامه Sir Ben Kingsley می باشد که نقش «یوشع بن نون» را بر عهده داشته که خود در سال ۱۹۹۵ در فیلم«موسی»به کارگردانی «راجر یانگ»(Roger Young) نقش حضرت موسی را ایفا کرده است. گفتنی است که در این فیلم برای ایفای نقش«رامسس» ،خاویرباردم(Javier Bardem) نیز در نظر گرفته شد بود که او این نقش را نپذیرفت .







بررسی های جغرافیایی و تاریخی


در کتاب های آسمانی و با استناد به سخنان عالمان دینی هنگامی که هجرت موسی رخ می دهد،وی ۸۰ سال داشت و زمانیکه از مصر می گریزد و به «Midia» می رود، ۴۰ سال در آنجا زندگی می کندکه در این فیلم اینگونه نمایش داده نمی شود.

از طرف دیگر، مطابق با روایات دینی حضرت موسی سخنور خوبی نبود و ایشان از خداوند طلب شرح صدر می کند که خداوند نیز هارون برادر وی را که سخنور خوبی بود،برای ایراد سخنرانی به وی پیشنهاد می کند که در فیلم،چنین اتفاقاتی را مشاهده نمی کنیم .
ریدلی اسکات طی مصاحبه های خود پیرامون این فیلم اعلام کرد که بدون حضور بازیگران سفید پوست،ساخت این فیلم از لحاظ اقتصادی و اسپانسری امکانپذیر نبود و طی فیلم مشاهده می کنیم که با توجه به اینکه رخدادهای فیلم در شمال قاره آفریقا می باشد،ولی بیشتر بازیگران سفید پوست هستند و نقش های کوچک و بی اهمیت دزدها و برده ها به سیاه پوستان سپرده شده که این صحبتهای اسکات موجب بحث های گسترده پیرامون معضل نژاد پرستی در هالیوود گردید.

صحنه هایی از فیلم فوق در آلمریا(Almeria) اسپانیا ودرصحرای تابرناس که یکی از مناطق نیمه خشک اسپانیاست، تصویر برداری شده که در این موضوع با فیلم های «کلئوپاترا»(سال ساخت ۱۹۶۳) و فیلم "شاه شاهان «King of kings»در سال ۱۹۶۰" و فیلمی با کسب هفت اسکار به نام «لورنس عربستان » ( ۱۹۶۲)وفیلم ایندیانا جونز و آخرین جنگ صلیبی ( Indiana Jones and the Last Crusade) مشترک بوده است .

مغایرت های تاریخی و جغرافیایی:
۱)فیلم در بسیاری از سکانسها، رامسس را در تخت خود همراه با آن بالشهای اشرافی به تصویر می کشد و نکته اینجاست که در مصر باستان بالشتی وجود نداشته و آنها از تخته های چوبی تراشیده شده برای خواب استفاده می کردند.
۲)در صحنه هایی مشاهده می کنید که حضرت موسی(ع) سوار بر اسب هایی با زین اسب های مدرن می باشد که مطابق با اسناد تاریخی ، زینهای اسب قرنها پس از حضرت موسی (ع)اختراع شدند.
۳)در صحنه مراسم عروسی،گیاهانی از جمله کاکتوس به چشم می خورد که آن زمان در کشورمصر کاکتوس وجودنداشته و گیاه کاکتوس فقط نزدیک به صد سال پیش به مصر راه یافته است .
۴)معبد برگزاری سوگواری مراسم فرعون ( پدر رامسس دوم با نام ابوسمبل)هنگام حکمرانی رامسس دوم بنا گردیده ودر نتیجه هنگام حضور و مرگ فرعون پدر، وجود خارجی نداشته است.
۵)جنگ کلوش ، جنگی در صحنۀ ابتدایی فیلم نمایش می¬دهد ،هنگام به قدرت رسیدن رامسس دوم صورت پذیرفته و به پیش از فرمانروایی او باز نمی گردد.
۶)اهرام ثلاثه هیچگاه داخل شهرها بنا نشده بودند،شهر پاتیوم که در فیلم بدان اشاره می گردد، در جلگه رود نیل واقع شده و در کوه و دامنه¬های آن احداث نگردیده است .
مواردی که در بالابدان اشاره گردید،اشتباهاتی بوده که از لحاظ تاریخی و جغرافیایی و احتمالا عدم مشاوره صحیح درآن رخ داده است.حال به طور کلی اگر به فیلم به عنوان یک داستان خیالی بنگریم،شخصیتها،صحنه های نبرد،جلوهای ویژه و حتی فیلمنامه،در آن زمره از فیلمهایی است که ردپای ردیلی اسکات در آن مشاهده می گردد.







نقدی از نشریۀ تایمز :


فیلم نوح (Noah) با آن هیولاهای سنگی و بازی Emma Watson، از جمله موارد عجیبی بودکه برای تماشاگران فیلم فوق غافلگیر کننده است . در مقابل، فیلم هجرت (با حضور بازیگران سرشناس) برای بیننده حس مطبوعی ایجاد می کند و بیش از هر موضوعی نیز یاد آور جلال وجبروت رژه های با شکوه داستانهای انجیل ، در فیلمهای دهه پنجاه و شصت میلادی با فیلمبرداری تکنی کالر(Techni color) و Widescreen است که تماشاگران را به تحسین و شگفتی حضور بازیگران محبوب خود در خرقه های قدیمی وا می دارد .
فیلم <<هجرت>> با انتخاب عوامل و بازیگران آمریکایی،انگلیسی و استرالیایی در نقش افراد اهل خاورمیانه و آفریقایی، موجب شگفتی بینندگان گردیدو نشانگر شکست در انتخاب ها،تصورات و حساسیتها بوده وهمچنین نمی توان عوامل اجرایی،بخصوص بازیگران را با وجود گاف های تاریخی و جغرافیایی و البته شیوه گویش و مکالمات مضحک آنها تحسین نمود.
فرعونیان ، با آن خط چشمهای ضخیم ،خرقه های چسبنده وطرز بیان اغراق آمیز که حاصل تلاش یک تیم کاردان نمایشنامه نویس می باشد و افسوس هیچکدام از آنها مانند اسکار وایلد (نمایشنامه نویس مشهور ایرلندی) نمی شوند و اینجاست که ارزش استادان کاربلد قدیمی را بیش از هر چیز متوجه می شویم (نوعی کنایه به گروه نویسندگان). از همه این عناصر عجیب تر "کریستین بیل" است که در قصر پادشاهی به عنوان برادر رامسس رشد کرد و بزرگ شد و چشم بر میراث و اصلیت گذشته خود بست و عاقبت از ریشه ها و اصل و نسب خود آگاه گردید. این بدین معنا بود که دیگر به اصلاح سرو صورت خود نپرداخت و سیر چوپانی را پیش گرفت و این بار اولی نبود که آقای ریدلی اسکات،دو عنصر را با یکدیگر اشتباه می گرفت ; بزرگنمایی های گزاف توام با نمایش جلال و شکوه واقعی . در عین حال دوربین در بسیاری از صحنه های جنگ ،هیجان انگیز و سریع پیش می رفت و درمقابل، هنگام به تصویر کشیدن شهر ممفیس از نمای آسمان و حرکت دوربین بر فراز شهر،کندی بیش از حد در آن نمایان است .
در نهایت، این فیلم از جمله فیلم های ماندگار است .هجرت به عنوان یک پروژه تاریخی ویژگیهای لازم یک بررسی بحث بر انگیز قدرت، سر کشی ،عصیانگری،وفاداری و صداقت را دارا بوده ودر تلاش است تا به گونه ای تعبیر موسیقی آزادی قوم بنی اسرائیل از دست فرعونیان گردد و همین موضوع کفایت می کند و آنچه که ما از این فیلم به جای این همه احساس دریافت می کنیم ،یک تلفیق از یک احساس دو گانه غم انگیز ناکافی و فراوانی بیش از حد است.



پانویس
مقاله فوق نگارش تخصصی سایت هنرنامه امروز می باشد و با ذکر منبع انتشار آن مجاز است .

 

ثبت نظر

ارسال