با کتابخانۀ زالوسکی، از قدیمیترین کتابخانه های اروپا آشنا شوید

کتابخانۀ زالوسکی (Zaluski Library) توسط "برادران زالوسکی" در شهر ورشوی کشور لهستان بنا گردید. این کتابخانه نخستین و بزرگترین کتابخانۀ عمومی لهستان بود که در اروپا نیز از پیشتازان و اولین­های کتابخانه ­های عمومی در قارۀ اروپا به حساب می ­آمد. پس از قیام مبارز لهستانی کوشیوزکو ، نیروهای روسی به دستور کاترین دوم آنجا را مورد هجوم قرار داده و تمامی کتابها را به سنت پترزبورگ انتقال دادند و همین رخداد یکسال بعد پایه ­های تاسیس کتابخانۀ عمومی سلطنتی روسیه را بنا نهاد.

درسال 1920 دولت جمهوری فدراتیو سوسیالیستی شوروی پس از صلح ریگا(معاهدۀ صلحی که در ۱۸ مارس ۱۹۲۱ به امضا رسید و مطابق آن مناطق مورد مناقشه، میان لهستان و شوروی تقسیم گردید) برخی از مجموعه­های غارت شده را به لهستان بازگرداندند. این مجموعه سپس توسط نیروهای آلمانی پس از شکست قیام ورشو نابود گشت.

برادران زالوسکی چه اشخاصی بودند؟

برادران زالوسکی از اسقفهای کاتولیک بوده و عاشقانه کتاب را پرستش می کردند. آنها به مجموعه کتابهای بسیاری از کلکسیونرهای پیش از خود نیز دست پیداکرده بودند.

کتابخانه چگونه ساخته شد؟

از سال 1730 ، زالوسکی ها در فکر بنا نمودن یک کتابخانه بودند و در سال 1747 موفق به تاسیس آن گشتند. این کتابخانه در قصر دانیلوویچز(Danilowicz) که متعلق به قرن هفدهم است بنا گردید. این ساختمان دوطبقه دارای اتاق مطالعه ­ای وسیع در طبقۀ دوم و اتاقکی جهت رصدهای ستاره­شناسی نیز در سقف این ساختمان احداث گردیده بود. این سازه در سال 1745 مجددا بازسازی گردید.

در سراسر اروپا شاید تنها 3 کتابخانه چنین عظمتی داشته باشند. این کتابخانه در ابتدا با ظرفیت 200هزار جلد کتاب آغاز به فعالیت نمود که ظرفیت آن تا سال 1780 میلادی به 400هزار قلم کالا رسید که شامل نقشه­ ها، نسخ چاپی و دستنوشته ­ها می­شد. به این مجموعه بعدها مجموعه­ های هنری ، ابزار آلات علمی، گیاهان و گونه­ های جانوری اضافه گردید.

این کتابخانه سه شنبه و پنج شنبه صبح­ها از ساعت 7 آغاز به کار نموده و تا 7 شب پذیرای مراجعه کنندگان میباشد ، به هنگام ورود بابت رعایت سکوت و جهت یادبود از برادران زالوسکی، به آنها نکاتی ابلاغ میگردد.

با توجه به افزایش میزان کتاب دزدی از کتابخانه ، خارج نمودن کتابها از آن ممنوع بود . این مشکل به حدی رسید که حتی اسقفهای این مجموعه از پاپ تقاضای کمک نمودند، وی نیز در پاسخ به این درخواست ، در سال 1752 طی فتوایی افرادی که مرتکب این جرم شده ­اند را بی ­دین خوانده و آنها را تکفیری نامید. گرچه بازهم این مشکل به طور کامل رفع نگردید.

پس از مرگ برادران زالوسکی ، کمیسیون ملی آموزش و پرورش ، مسئولیت ادارۀ این نهاد را برعهده گرفت و نام این مجموعه را به کتابخانه برادران زالوسکی تغییر داد.